AÜ’den aşı ve ilaç üretimi için 2 önemli proje

Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, üniversite tarihinde ilk kez 7.5 milyon lira bütçe ayrılan, yerli ve milli kaynaklarla yeni aşı, ilaç ve kanser araştırmalarına önemli altyapı oluşturması beklenen iki projenin tanıtımını gerçekleştirdi.

Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Biriminin hedef ve ürün odaklı Altyapı Projesi Desteği çağrısı kapsamında, Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet İnan ve Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Salih Şanlıoğlu tarafından yürütülen iki önemli proje toplamda 7.5 milyon liralık destek almaya hak kazandı.

Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan Rektörlük Senato Salonu’nda düzenlenen toplantıda yeni aşı, ilaç ve kanser araştırmalarına önemli altyapı oluşturacak projeler hakkında bilgi verdi.

15 Temmuz hain darbe girişiminin 5’inci yıl dönümünde olduklarını hatırlatan Özkan, “Akdeniz Üniversitesi olarak 15 Temmuz’da verilen bu kutlu mücadeleyi hiçbir zaman unutmayacak ve unutturmayacağız. Bu kutlu mücadelenin kahramanlarını ve kahramanlıklarını yeni nesillerin dimağlarında canlı tutmak için elimizden geleni yapacağız. Bu vesileyle 15 Temmuz Milli Birlik ve Demokrasi Günü’nün her daim milletimizin uyanışına ve yeniden dirilişine vesile olmasını diliyor, tüm şehitlerimizi rahmetle, gazilerimizi de minnetle anıyorum” dedi.

“Yerli ve milli hedefler”

Türkiye’nin bilimsel seviyesini yükseltmek, faydalı ürünler çıkarabilmek, dışarıya olan bağımlılığı azaltmak için çok önemli yapısal reformlar oluşturduklarının altını çizen Özkan, “Bu konuda başlangıç olarak önemli olan ilk aşamayı sonuçlandırdık. Üniversitemiz Bilimsel Araştırma Projeleri birimi tarafından aşı, yapay zeka tabanlı ilaç geliştirme, kanser araştırmaları, organ üretimi ve kök hücre çalışmaları öncelikli hedef olarak belirlenmiş ve bu amaçla altyapı oluşturulabilmesi için çalışmalar yapmaktayız. İlk aşama sayılabilecek aşı ve ilaç altyapıları amaçlı çağrıya çıkılan proje başvuruları kısa süre önce alındı ve değerlendirme süreci tamamlandı. Projeleri belirlerken ülkemizin yerli ve milli hedefleri doğrultusunda bu girişimlerden nitelikli ürünler ortaya koyma potansiyelini göz önünde bulundurduk. Önceliğimiz ürüne dönüşebilen ve toplumun hizmetine sunulabilen projelere verdik” diye konuştu.

“7.5 milyonluk bütçe”

Bu iki proje için 7.5 milyon liralık bütçe ayrıldığını dile getiren Prof. Dr. Özkan, “Her iki projenin de gelecekte başta aşı olmak üzere çok önemli çalışmalara önemli kaktılar sağlayacağına inanıyorum. Kısa süre içerisinde üstesinden gelmeyi umduğumuz pandemi sürecinin bize hatırlattığı en önemli konu gelecekte bu tür salgıların başka şekillerde de olsa olabileceği ve bu konuda hazırlıklı olan toplumların avantajlı konumda olacağı çok açıktır. Bu nedenle altyapımızın sürekli bu tür tehditlere karşı hazırlıklı olması büyük önem taşımaktadır. Salgın türü ne olursa olsun altyapımızın sağlıklı ve hazır olması o tehditle savaşta başarılı olmamızın yegane güvencesi olacaktır” ifadelerine yer verdi.

“Bir çok hastalığa etkisi olacak”

AÜ Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi. Prof. Dr. Mehmet İnan, Rekombinant Anti IL-6 antikor üretimi projesi hakkında bilgiler verdi.

Prof. Dr. Mehmet İnan, projedeki amaçlarını açıklayarak şunları söyledi:

“Normalde piyasada ilaç olarak bulunan moleküllerin aynısını laboratuvar şartlarında üretip, saflaştırıp, formülasyon yapıp ve fare deneylerini yaptıktan sonra, zararlı olmadığını gösterip insana etkili olabilecek formülasyona getirip, bu prosesi endüstriye aktarmaktır. Bu ilaçların yüzde 90’ı bilindiği gibi ithal oluyor. Biz bu ithal ettiğimiz ilaçları üretebilecek alt yapıyı kuruyoruz. Aslında ürettiğimiz molekülün hiçbir önemi yok. Bu ilacı biz romatizmal hastalıklar, kanser ilaçları ve bunu bütün biyolojik materyaller, insülin için, Hepatit için, papilloma virüs aşısı hepsi için kullanabiliriz. Bu alt yapıyı AÜ’ye kazandırmak istiyoruz. Bu projede iki yıl içinde endüstriye bu molekülü alın üretin aşamasına getireceğiz.”

“İki yıl içinde bitirmeyi planlıyoruz”

Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi aynı zamanda Gen ve Hücre Tedavi Merkez Müdürü Prof. Dr. Salih Şanlıoğlu, Covid-19 hastalığına karşı biyoteknolojik katma değeri yüksek ileri teknoloji ürünü yeni nesil bir aşı geliştirmeye çalışacaklarını belirtti. Tek enjeksiyonla daha uzun süreli bağışıklık yanıtı oluşturulabilecek potansiyele sahip aşılar üzerine çalıştıklarını dile getiren Şanlıoğlu, “Vücuda verildiğinde bağışıklık yanıtı oluşturacak genleri viral vektörlere klonlayıp, onları laboratuvar ortamında üretip saflaştırıp, vücuda verdiğinizde tek enjeksiyonla çok daha uzun sureli bağışıklık yanıtı oluşturabilirsiniz. Biz bu projede bu vektörlerin tasarımını yaptık. Patent başvuruları da gerçekleştirilmiş durumda. Şu anda deneylerimiz devam ediyor. Belirli bir aşamadan sonra da bunları deney hayvanlarında test edeceğiz, ondan sonra sonuçlarımıza göre deneylerimizde ilerleyeceğiz iki yıl içinde bitirmeyi planlıyoruz. Ondan sonra bir sonraki aşamada başarılı olursak yönetimin desteğiyle klinik deneylere geçmeyi hedefliyoruz” dedi.

“Her türlü enfeksiyona aşı geliştirebilecek”

Bilindiği gibi Covid-19’un çok farklı varyantlarının ortaya çıktığını hatırlatan Şanlıoğlu, “Bu aşıların etkinlikleri gerçekten sorgulanır oldu. Bizim geliştirmek istediğimiz teknolojide değişik bir varyantla karşılaştığınız zaman çok kısa sürede o varyantı kodlayan geni viral vektörlere aktarıp, yepyeni o varyanta karşı çok güçlü etkili bir aşı geliştirmek imkanı doğacak. Bizim teknolojimizin amacı bu. Her farklı varyant, o varyanta özgü bir aşı. Sadece Covid’e karşı değil, yarın başka viral hastalıklarla karşılaşabiliriz. Onlara karşı da klonlandığı gene bağlı olarak aşı geliştirme imkanı doğacak. Bu yepyeni bir teknoloji. Bu üretim tekniğini ve saflaştırma işlemini başarabildiğiniz zaman her türlü enfeksiyonel hastalığa karşı etkili bir aşı geliştirme potansiyeli olacak” ifadelerine yer verdi.